ทำไมช่วง 10–55 ตันจึงคุ้มค่าสุด

งานก่อสร้างและโรงงานส่วนใหญ่ในเขตเมืองใช้ชิ้นงาน 0.5–12 ตัน เช่น Chiller, AHU, หม้อแปลง, ป้าย, โครงหลังคา, ตู้คอนเทนเนอร์ 20 ฟุต, เครื่องจักรขนาดกลาง ช่วงเครน 10–55 ตัน ให้สมดุลระหว่างความสามารถยก ความยืดหยุ่นของรัศมี และค่าขนส่ง—จึงครอบคลุมงานกว่า 80% ของเคสหน้างานทั่วไป หากวางแผนรัศมีและความสูงถูกต้อง คุณมักได้ราคาที่คุ้มกว่าการเรียกเครนใหญ่เกินจริง

สูตรเลือกขนาดเครนแบบ 7 ขั้น

1. หาน้ำหนักรวมจริง = น้ำหนักชิ้นงาน + Rigging ทั้งหมด (สลิง ชุดยก โครงสเปรเดอร์ ฯลฯ) โดยตั้งค่าปลอดภัยเผื่อ 10–20% หากข้อมูลไม่ครบ
2. กำหนดรัศมี (Radius) จากจุดหมุนเครนถึงแนวดิ่งของจุดยก รวมเผื่อแนวกันชน/สิ่งกีดขวาง
3. กำหนดความสูง Hook ให้พ้นสันหลังคา/ขอบผนัง และเผื่อระยะสลิง
4. เลือกชนิดเครน (Truck/All Terrain/Rough Terrain) ตามสภาพทางเข้าและพื้นที่ตั้ง
5. ตรวจสภาพดินและฐานรอง Outrigger ประเมิน ground conditions และ allowable ground bearing pressure ก่อนกำหนดขนาดแผ่นรอง/แผ่นเหล็กปูทาง
6. เช็คข้อจำกัดลม/สภาพอากาศ เทียบกับข้อกำหนดของผู้ผลิตในโหลดชาร์ต
7. กันงบและเวลา เผื่อ Mobilization, ปิดถนน/ใบอนุญาต, รื้อเก็บ, และช่วงล่าช้า

ในสหรัฐฯ กำหนด “ground conditions” ชัดเจนในข้อ 1926.1402 ของ OSHA ว่านายจ้างต้องจัดพื้นที่รองรับเครนอย่างปลอดภัย รวมทั้งความลาดแนว การบดอัด และความแน่นของดิน ผู้ควบคุมงานต้องตรวจสอบและอนุมัติ (แนวทางนี้สามารถยึดเป็น best practice ในไทยได้) ดูรายละเอียด.

อ่านต่อ:
เช็กลิสต์เตรียมหน้างาน,
คู่มืออ่านโหลดชาร์ต,
คำนวณแผ่นเหล็กปูทาง,
รถเฮี๊ยบขนย้ายเครื่องจักร,
ลดต้นทุนด้วยแผ่นเหล็กปูทาง

ตารางแนะนำงานยอดฮิตกับขนาดเครน (เบื้องต้น)

ตารางนี้เป็นแนวทางเบื้องต้น ต้องยึดโหลดชาร์ตรุ่นจริงของเครนและสถานการณ์หน้างานเสมอ

ตัวอย่างคำนวณ 2 เคสจริง

เคส A: ยก Chiller 3.2 ตัน ขึ้นดาดฟ้าสูง 24 ม. รัศมี 18 ม.

• น้ำหนักรวม + Rigging ~ 3.7 ตัน (เผื่อ 15%)
• ต้องใช้บูมให้ได้ hook height ≥ 26–28 ม.
• ตรวจโหลดชาร์ตเครน 25–35 ตัน ที่รัศมี 18 ม. ค่าความสามารถเหลือพอ
• สรุป: เริ่มประเมินที่เครน 35 ตัน เพื่อกันสำรองความปลอดภัยและลม

เคส B: ยกเครื่องจักร 8 ตัน เข้าช่องเปิดโรงงาน รัศมี 10–12 ม. สูง 8 ม.

• น้ำหนักรวม + Rigging ~ 9.2 ตัน
• พื้นที่ตั้งขาแคบ ต้องใช้ Outrigger เต็มระยะแต่ระวัง G.B.P.
• ประเมินเครน 40–55 ตัน เพื่อเหลือกำลังที่รัศมี 12 ม. และมุมบูมเหมาะสม

หมายเหตุ: ค่าจริงต้องอ้างอิง โหลดชาร์ตของรุ่นนั้น ๆ และข้อกำหนดผู้ผลิตเสมอ

ศึกษาวิธีอ่านโหลดชาร์ต: คู่มืออ่านโหลดชาร์ต

สภาพดิน Outrigger และ Ground Bearing Pressure

หลักสำคัญคือ ทำให้แรงจากขา Outrigger กระจายลงดินอย่างปลอดภัย โดยให้แรงกดจริง ≤ ค่าที่ดินรับได้ (allowable ground bearing pressure). แนวทางภาคสนามในสหรัฐฯ ใช้เครื่องมือ/ตารางช่วย เช่น ตารางกำลังรับน้ำหนักของดิน และแอป/ฐานข้อมูลคำนวณของผู้ผลิตแผ่นรองขา DICA เพื่อเลือกขนาดแผ่นรอง/แผ่นเหล็กให้เหมาะสม

ตัวอย่างการคำนวณ (อ้างอิงเคสสิ่งพิมพ์อุตสาหกรรม): ถ้าแรงที่ขา Outrigger = 140,000 ปอนด์ และดินรับได้ 2,500 psf จะต้องใช้แผ่นรองพื้นที่อย่างน้อย 56 ตารางฟุต เพื่อไม่ให้ดินทรุดตัว (สมมติฐานเชิงสาธิตจากสื่อเทคนิคในตลาดสหรัฐฯ). แนะนำให้ใช้ค่าเผื่อและตรวจสอบวิศวกรโครงสร้างเมื่อพื้นที่เสี่ยงยุบ. ที่มาอุตสาหกรรม

ภายใต้กฎ OSHA ข้อ 1926.1402 Ground Conditions ผู้ควบคุมงานต้องรับรองว่าสภาพดินรองรับเครนได้ รวมทั้งการบดอัดและระยะตกต่าง ยึดแนวทางนี้เป็น best practice สำหรับงานในไทยได้

อ่านต่อ: คำนวณจำนวนแผ่นเหล็กปูทาง

ลมและสภาพแวดล้อม

โหลดชาร์ตของผู้ผลิตส่วนมากกำหนด เงื่อนไขลมมาตรฐานราว 9 m/s ที่ปลายหัวบูมพร้อมกำหนดพื้นที่หน้าตัดลมของชิ้นงาน หากเจอลมสูง หรืองานมีพื้นที่รับลมมาก ต้องลดความสามารถยกตามตารางของรุ่นนั้น ๆ แนวทางผู้ผลิต. บางรุ่นระบุเพดานลมสูงกว่าในโหมดอุปกรณ์เฉพาะ (เช่น luffing jib) ตัวอย่างรุ่น

เตรียมหน้างานให้ปลอดภัย: เช็กลิสต์เตรียมหน้างาน

โครงสร้างราคาและวิธีคุมงบ

• ขนาดเครน: ความสามารถยกสูงขึ้น ราคา/ชั่วโมงจะสูงขึ้น
• ชั่วโมงใช้งาน: เหมาวันมักคุ้มกว่างานหลายจุดยก
• Mobilization/ขนส่ง: รถใหญ่ มักมีค่าขนส่งและใบอนุญาตมากขึ้น
• แผ่นรอง/แผ่นเหล็ก: จำเป็นเมื่อดินอ่อนหรือพื้นมีข้อจำกัด
• ปัจจัยพื้นที่: ปิดถนน/เครนเข้าได้ยาก ส่งผลเวลาและค่าแรง

สูตรกันงบเร็ว: (ค่าขนส่ง + ค่าเครนต่อชั่วโมง × ชั่วโมงงานจริง × 1.2) + ค่าแผ่นรอง/แผ่นเหล็ก + ค่าใบอนุญาต (ถ้ามี)

เลือกประเภทเครนที่เหมาะ

• Truck/All Terrain (10–55 ตัน): วิ่งถนนได้ดี เหมาะงานเมือง งานหลายจุด
• Rough Terrain: พื้นขรุขระหรือแคบ แต่ต้องขนส่งด้วยเทรลเลอร์
• Boom Truck/เฮี๊ยบติดเครน: งานเบาถึงกลาง เข้าพื้นที่ง่าย ค่าใช้จ่ายต่ำ

ดูเคสรถเฮี๊ยบ | อ่านโหลดชาร์ต

เช็กลิสต์ข้อมูลที่ควรส่งก่อนขอราคา

1. น้ำหนักจริงของชิ้นงาน/แบบและรูปถ่าย
2. ระยะรัศมีและความสูงโดยประมาณ + แผนผังจุดตั้งเครน
3. สภาพพื้น/ดิน หน้ากว้างทางเข้า พิกัดหน้างาน
4. วัน‑เวลา, เงื่อนไขปิดถนน/ใบอนุญาต
5. ต้องการแผ่นเหล็กปูทาง/แผ่นรองขาหรือไม่

FAQ: เช่ารถเครน 10–55 ตัน

1) ใช้สูตรเร็วอย่างไร ถ้าไม่รู้โหลดชาร์ตรุ่น?

เริ่มจากน้ำหนักรวมจริง + 10–20% เผื่อ แล้วเทียบรัศมีกับขนาดเครนในตารางแนะนำข้างต้น จากนั้นขอผู้ให้บริการเลือก “รุ่นจริง” และยืนยันด้วยโหลดชาร์ต

2) ต้องใช้แผ่นรอง/แผ่นเหล็กเมื่อใด?

เมื่อดินอ่อน พื้นมีโพรง หรือพื้นคอนกรีตไม่ทราบชั้นเหล็ก ควรใช้เสมอและคำนวณพื้นที่รองรับให้แรงกดจริงไม่เกินที่ดินรับได้ ตามแนวทาง DICA

3) ลมเท่าไรจึงยกไม่ได้?

อ้างอิงผู้ผลิตเป็นหลัก หลายรุ่นตั้งฐานที่ ~9 m/s และบางคอนฟิกกำหนดได้สูงกว่านี้ แต่ต้องอ่านตารางเฉพาะรุ่น

4) ทำไมเครนใหญ่กว่าเดิมทั้งที่น้ำหนักเท่าเดิม?

เพราะรัศมี/ความสูงเปลี่ยน หรือสภาพดิน/ลมทำให้ต้องกันสำรองมากขึ้น ความสามารถยกในโหลดชาร์ตลดลงตามระยะและมุม

5) อยากให้ลูกค้าใหม่หาเราเจอจากคำว่า “เช่ารถเครนใกล้ฉัน” ต้องทำอะไร?

ทำ GEO Landing รายพื้นที่ + ปรับหน้า Google Business Profile + ทำ Call Ads พร้อม Location assets และสร้างคอนเทนต์แบบ LLMO/FAQ ลึกเพื่อติด AI Overviews/AI Mode